Οι επικριτές της νομικής και συνταγματικής έννοιας της Ελευθερίας και των θεσμών που επινοήθηκαν για την πρακτική υλοποίησή της ,έχουν δίκιο όταν ισχυρίζονται ότι η Ελευθερία από την αυθαίρετη δράση από μέρους των αξιωματούχων δεν αρκεί από μόνη της για να κάνει ελεύθερο ένα άτομο.
Τονίζοντας όμως, αυτή την αναμφισβήτητη αλήθεια, κρούουν ανοιχτές θύρες. Γιατί κανένας υπέρμαχος της Ελευθερίας δεν υποστήριξε ποτέ ότι ο περιορισμός της αυθαιρεσίας των αρχών είναι το μόνο που χρειάζεται για να γίνουν ελεύθεροι οι πολίτες. Αυτό που δίνει στα άτομα όση Ελευθερία είναι συμβατή με τη ζωή σε κοινωνία είναι η λειτουργία της οικονομίας της αγοράς. Τα συντάγματα και οι χάρτες δικαιωμάτων , δεν δημιουργούν την Ελευθερία. Απλώς προστατεύουν την ελευθερία που δίνει στα άτομα το ανταγωνιστικό οικονομικό σύστημα ενάντια σε καταπατήσεις από μέρους της αστυνομικής εξουσίας.
Στην οικονομία της αγοράς, οι άνθρωποι έχουν την ευκαιρία να προσπαθούν για τη θέση στην οποία θέλουν να φτάσουν μέσα στη δομή του κοινωνικού καταμερισμού της εργασίας. Είναι ελεύθεροι να επιλέγουν το επάγγελμα από το οποίο σχεδιάζουν να υπηρετήσουν τους συνανθρώπους τους. Σε μία σχεδιασμένη οικονομία, δεν έχουν αυτό το δικαίωμα. Εκεί οι αρχές, καθορίζουν την απασχόληση του καθενός.
Η ελεύθερη βούληση των ανωτέρων προάγει έναν άνθρωπο σε μία καλύτερη θέση ή του αρνείται μια τέτοια προαγωγή. Το άτομο εξαρτάται απολύτως από την καλή προαίρεση των κυβερνώντων. Στον καπιταλισμό όμως καθένας είναι ελεύθερος να αμφισβητήσει τα κατεστημένα συμφέροντα καθενός αλλού. Αν νομίζει ότι έχει την ικανότητα να προμηθεύει το κοινό καλύτερα ή φθηνότερα από τους άλλους, μπορεί να δοκιμάσει να αποδείξει την αποτελεσματικότητά του. Η έλλειψη κονδυλίων δεν μπορεί να ματαιώσει τα σχέδιά του. Γιατί οι καπιταλιστές αναζητούν πάντα ανθρώπους που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια τους με τον πιο επικερδή τρόπο. Το αποτέλεσμα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ενός ανθρώπου εξαρτάται αποκλειστικά από τη συμπεριφορά των καταναλωτών πού αγοράζουν ότι τους αρέσει περισσότερο.
Ούτε και ο εργαζόμενος υπόκειται στην αυθαιρεσία του εργοδότη του. Ένας επιχειρηματίας ο οποίος αποτυγχάνει να προσλάβει εκείνους τους εργαζόμενους που είναι οι καταλληλότεροι για μία θέση και να τους πληρώσει αρκετά ώστε να τους εμποδίσει να βρούνε αλλού δουλειά τιμωρείται με μείωση των καθαρών εσόδων του.
Ο εργοδότης δεν κάνει χάρη στους εργαζόμενους του. Τους προσλαμβάνει ως απαραίτητο μέσο για την επιτυχία της επιχείρησης του με τον ίδιο τρόπο που αγοράζει πρώτες ύλες και εργοστασιακό εξοπλισμό. Ο εργαζόμενος είναι ελεύθερος να βρει τη δουλειά που του ταιριάζει περισσότερο.
Η διαδικασία της κοινωνικής επιλογής που καθορίζει τη θέση και το εισόδημα κάθε ανθρώπου συνεχίζεται διαρκώς στην οικονομία της αγοράς. Μεγάλες περιουσίες συρρικνώνονται και τελικά χάνονται εντελώς ενώ άλλοι άνθρωποι γεννημένοι μέσα στη φτώχεια ανέρχονται σε εξέχουσες θέσεις και αποκτούν σημαντικά εισοδήματα.
Όπου δεν υπάρχουν προνόμια και όπου οι κυβερνήσεις δεν παρέχουν προστασία σε κατεστημένα συμφέροντα , τα οποία απειλεί η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των νεοφερμένων, όσοι έχουν αποκτήσει πλούτο στο παρελθόν είναι αναγκασμένοι να τον αποκτούν ξανά και ξανά κάθε μέρα, ανταγωνιζόμενοι όλους τους άλλους.
Στο πλαίσιο της κοινωνικής συνεργασίας υπό τον καταμερισμό της εργασίας, καθένας εξαρτάται από την αναγνώριση των υπηρεσιών του από μέρος του αγοραστικού κοινού στο οποίο ανήκει και ο ίδιος. Αγοράζοντας ή αποφεύγοντας να αγοράσει, καθένας είναι μέλος του ανώτατου δικαστηρίου πού αποδίδει σε όλους -άρα και στον ίδιο- μία καθορισμένη θέση στην κοινωνία. Καθένας , έχει έναν ρόλο να παίξει στην διαδικασία που αποφέρει σε κάποιους μεγαλύτερο και σε άλλους μικρότερο εισόδημα. Καθένας, είναι ελεύθερος να κάνει μία συνεισφορά στην οποία οι συνάνθρωποί του είναι πρόθυμοι να ανταμείψουν ,αποφέροντας του μεγαλύτερο εισόδημα. Ελευθερία στον καπιταλισμό σημαίνει: να μην εξαρτάσαι περισσότερο από την προαίρεση των άλλων από ότι οι άλλοι εξαρτώνται από τη δική σου. Καμία άλλη ελευθερία δεν είναι νοητή, όπου η παραγωγή διεξάγεται κάτω από τον καταμερισμό της εργασίας και όπου δεν υπάρχει τέλεια οικονομική αυτάρκεια όλων.
Δεν είναι ανάγκη να τονίσουμε ότι το βασικό επιχείρημα που προβάλλεται υπέρ του καπιταλισμού και κατά του σοσιαλισμού δεν είναι το γεγονός ότι ο σοσιαλισμός πρέπει κατά ανάγκην να καταργεί κάθε ίχνος Ελευθερίας και να μετατρέπει όλους τους ανθρώπους σε σκλάβους των κυβερνώντων. Ο σοσιαλισμός είναι ανέφικτος ως οικονομικό σύστημα διότι μία σοσιαλιστική κοινωνία δεν θα είχε καμία δυνατότητα να καταφύγει στον οικονομικό υπολογισμό. Για αυτό ακριβώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ένα σύστημα οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας. Είναι ένα μέσο για να διαλυθεί η κοινωνική συνεργασία και για να επέλθει φτώχεια και χάος.
Όταν ασχολείται κανείς με το ζήτημα της ελευθερίας, δεν αναφέρεται στο βασικό οικονομικό πρόβλημα του ανταγωνισμού μεταξύ, καπιταλισμού και σοσιαλισμού. Επισημαίνει μάλλον ,ότι ο Δυτικός άνθρωπος, σε αντίθεση με τους Ασιάτες, είναι εξ ολοκλήρου ένα ον προσαρμοσμένο στη ζωή εν Ελευθερία και διαμορφωμένο από τη ζωή εν Ελευθερία. Οι πολιτισμοί της Κίνας ,της Ιαπωνίας, της Ινδίας και των μουσουλμανικών χωρών της εγγύς Ανατολής ,όπως υπήρχαν πριν τα έθνη αυτά γνωρίσουν τους δυτικούς τρόπους ζωής, ασφαλώς δεν μπορούν να απορριφθούν ως βάρβαροι. Οι λαοί αυτοί, ήδη πριν από εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες χρόνια, σημείωσαν θαυμαστά επιτεύγματα στις βιομηχανικές τέχνες, την αρχιτεκτονική, τη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία, και την ανάπτυξη εκπαιδευτικών θεσμών. Εγκαθίδρυσαν και οργάνωσαν ισχυρές αυτοκρατορίες. Έπειτα όμως, η προσπάθειά τους διακόπηκε, οι πολιτισμοί τους έγιναν απολιθωμένοι και ληθαργικοί, και έχασαν την ικανότητα να αντεπεξέρχονται επιτυχώς στα οικονομικά προβλήματα. Η πνευματική και η καλλιτεχνική τους ιδιοφυΐα ,εξανεμίστηκε. Οι καλλιτέχνες και συγγραφείς τους ,αντέγραφαν απροκάλυπτα τα παραδοσιακά μοντέλα. Οι θεολόγοι οι φιλόσοφοι και οι νομομαθείς τους, επιδίδονταν σε ομοιόμορφους υπομνηματισμούς παλιών έργων. Τα μνημεία που είχαν ανεγείρει οι πρόγονοι τους, κατέρρευσαν. Οι αυτοκρατορίες τους διαλύθηκαν. Οι πολίτες τους έχασαν τη ρώμη και την ενεργητικότητά τους, και έγιναν απαθείς μπροστά στην προϊούσα παρακμή και φτωχοποίηση.
Τα αρχαία έργα της Ανατολικής φιλοσοφίας και ποίησης μπορούν να συγκριθούν με τα πολυτιμότερα έργα της Δύσης. Για πολλούς αιώνες όμως, η Ανατολή δεν παρήγαγε κανένα σημαντικό βιβλίο. Η διανοητική και η λογοτεχνική ιστορία των νεότερων χρόνων δεν αναφέρει σχεδόν κανένα όνομα ανατολικού συγγραφέα. Η Ανατολή δεν συνεισέφερε πλέον τίποτα στην πνευματική προσπάθεια της ανθρωπότητας. Τα προβλήματα και οι έριδες που συγκλόνισαν τη δύση παρέμειναν άγνωστα στην Ανατολή. Στην Ευρώπη είχαμε κοσμοϊστορικές αλλαγές, στην Ανατολή μόνο τελματώση,οκνηρία και αδιαφορία.
Ο λόγος είναι προφανής. Η Ανατολή στερούνταν το πρωταρχικό: την ιδέα της ελευθερίας από το κράτος. Η Ανατολή ποτέ δεν Σήκωσε το λάβαρο της ελευθερίας, ποτέ δεν προσπάθησε να τονίσει τα δικαιώματα του ατόμου έναντι της εξουσίας των αρχόντων. Ποτέ δεν αμφισβήτησε την αυθαιρεσία των δυναστών. Και κατά συνέπεια, ποτέ δεν θέσπισε το νομικό πλαίσιο που θα προστάτευε τον πλούτο των ιδιωτών πολιτών από την δήμευσή του από τους τυράννους. Αντιθέτως , πλανεμένοι από την ιδέα ότι η περιουσία των πλουσίων είναι η αιτία της ένδειας των φτωχών, όλοι ενέκριναν την πρακτική των κυβερνώντων να απαλλοτριώνουν τους επιτυχημένους επιχειρηματίες. Έτσι εμποδίστηκε η συσσώρευση κεφαλαίου σε μεγάλη κλίμακα, και τα έθνη μοιραία έχασαν όλες εκείνες τις βελτιώσεις οι οποίες απαιτούν σημαντικές επενδύσεις κεφαλαίου. Δεν μπορούσε να αναπτυχθεί αστική τάξη και επομένως δεν υπήρχε κοινό για να ενθαρρύνει και να προστατεύει συγγραφείς, καλλιτέχνες και εφευρέτες. Στους γιους των ανθρώπων ,όλοι οι δρόμοι προσωπικής διάκρισης ήταν κλειστοι, εκτός από έναν. Μπορούσαν να προσπαθήσουν να ανελιχθούν στην υπηρεσία των ηγεμόνων. Η Δυτική κοινωνία ήταν μία κοινότητα ατόμων που μπορούσαν να ανταγωνίζονται το ένα το άλλο για τα υψηλότερα έπαθλα. Η Ανατολική κοινωνία ήταν ένα άθροισμα υπηκόων απολύτως εξαρτημένων από την καλή προαίρεση των μοναρχών. Οι αφυπνισμένη νεολαία της Δύσης βλέπει τον κόσμο σαν ένα πεδίο δράσης το οποίο μπορεί να κερδίσει φήμη, κρίσεις, τιμές και πλούτο. Τίποτα δεν φαντάζει υπερβολικά δύσκολο για τις φιλοδοξίες της. Οι πειθήνιοι γόνοι των ανατολικών οικογενειών δεν γνωρίζουν τίποτε άλλο από το να ακολουθούν τη ρουτίνα του περιβάλλοντός τους. Η ευγενής αυτοπεποίθησή του Δυτικού ανθρώπου βρήκε θριαμβευτική έκφραση σε διθυράμβους όπως ο χορικός ύμνος της Αντιγόνης του Σοφοκλή, στον άνθρωπο και την ενεργητική του προσπάθεια ή η 9η Συμφωνία του Μπετόβεν. Τίποτα παρόμοιο δεν έχει ακουστεί ποτέ στην Ανατολή.
Είναι δυνατόν οι βλαστοί των δημιουργών του πολιτισμού του λευκού ανθρώπου να απαρνηθούν την ελευθερία τους και να παραδοθούν αυτοβούλως στην εξουσία μιας παντοδύναμης Κυβέρνησης;
Να αρκεστούν σε ένα σύστημα στο οποίο το μόνο τους καθήκον θα είναι να υπηρετούν σαν γρανάζια σε μία τεράστια μηχανή που έχει σχεδιάσει και χειρίζεται ένας Παντοκράτορας σχεδιαστής;
Είναι δυνατόν η νοοτροπία των οπισθοδρομικών πολιτισμών να σαρώσει τα ιδεώδη εκείνα για την επικράτηση των οποίων χιλιάδες επι χιλιάδων θυσίασαν τη ζωή τους;
"Ruere in servitum"," βούλιαξαν στη σκλαβιά", παρατηρούσε Με θλίψη ο Τάκιτος για τους Ρωμαίους της εποχής του Τιβέριου.
